به مروز زمان که سن بالا می رود، حافظه نیز قابلیتهای خود را از دست می دهد. اما با انجام فعالیت های ذهنی و استفاده از یک الگوی زندگی مناسب می توان ذهن را سالم و فعال نگه داشت و از رکود آن جلوگیری کرد.

کاهش میزان کارایی حافظه بر اثر افزایش سن بیشتر بر حافظه کوتاه مدت اثر دارد تا حافظه بلند مدت. برای مثال ممکن است اسامی اشخاصی را که به تازگی ملاقات کرده اید، فراموش کنید یا اگر برای خرید به فروشگاه مراجعه می کنید، اقلام مورد نیازتان را فراموش کنید، اما بطور دقیق وقایع اتفاق افتاده در هفته های قبل یا سالهای قبل را به یاد می آورید.

خوشبختانه روش هایی برای مبارزه با فراموشی ایجاد شده در اثر کهولت سن، وجود دارد. ترکیبی از تحریک های ذهنی منظم و توجه به سلامت جسمی می تواند به ، هوشیار نگه داشتن ذهن در زمان افزایش سن کمک کند.

راههایی برای هوشیار نگه داشتن ذهن

در اینجا به چند روش برای مبارزه با فراموشی اشاره می شود:

- ذهن خود را فعال نگه دارید: به چالش کشیدن مغز به کمک فعالیت های ذهنی باعث تحریک سلولهای مغز و هوشیار نگه داشتن ذهن می شود . خواندن، نوشتن، فراگیری مهارتهای جدید و یا بازآموزی مهارتهایی که قبلاً داشته اید، از جمله فعالیت هایی هستند که انجام آنها  توصیه می شود. همچنین می توانید برای فعال نگه داشتن مغز، از حل مسائل پیچیده، بازیهای فکری و معماها استفاده کنید. انجام اینگونه فعالیت ها باید بخشی از زندگی روزمره شما باشند.

- استرس را از خود دور کنید: استرسهای طولانی بیش از چند هفته، با تغییر وضعیت تعادل شیمیایی مغز و آسیب رساندن به هیپوکامپوس( جایی که مغز خاطرات جدید خود را ذخیره می کند) ، باعث از بین رفتن حافظه می شود.

- فعالیتهای اجتماعی خود را ادامه دهید: ارتباط با سایر مردم  ، باعث بهبود عملکرد ذهنی فرد می شود، تعامل با اجتماع باعث تحریک فکر شده و منجر به عملکرد بهتر حافظه می شود. ارتباط با دوستان و حمایت آنها در زندگی باعث کاهش استرس می شود. تحقیقات نشان می دهد" تنهایی" احتمال از دست دادن حافظه و فراموشی و حتی دیوانگی را زیاد می کند.

- ورزش: فعالیت های ورزشی می توانند جریان خون بیشتری را به مغز برساند و این امر باعث تغذیه بهتر سلولهای مغز با اکسیژن و مواد مغذی سالم تر و تازه تر می شود.

- سیگار نکشید و بیش از حد مشروبات الکلی مصرف نکنید: افراد سیگاری ، در آزمون های مهارت های ذهنی نمره کمتری، بدست می آورند. همچنین استفاده زیاد از مشروبات الکلی، باعث فراموشی می گردد.

- آسیب ها: عامل اصلی از دست دادن حافظه و فراموشی، آسیبهای جدی است که به سر وارد می شود و در آینده می تواند به اختلالات مغزی و دیوانگی منجر گردد. توصیه اکید می شود زمانی که در فعالیتهای ورزشی با سرعت و خطر بالا شرکت می کنید و یا ورزشی را انجام می دهید که احتمال برخورد در آن زیاد است، حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنید.

چه زمانی فراموشی آغاز می شود :

اینکه فرد از چه زمانی دچار بیماری زوال حافظه می شود، به طور قطع مشخص نیست. علائمی مانند جنون یا بیماری آلزایمر ... در اینجا به چند نشانه که بیانگر شروع این بیماری است ، اشاره می شود:

- فراموش کردن مسائل به طور چشمگیری افزایش می یابد: برای تمامی افراد اغلب اتفاق می افتد که برنامه های خود را فراموش کنند یا اینکه ندانند وسایل خود را کجا گذاشته اند. اما اگر برنامه و کارهای خود را مکرراً فراموش می کنید یا اشیاء را در جاهای اشتباه قرار می دهید و این امر به کرات اتفاق می افتد ، اینها نشانه ای است که باید جدی گرفته شود و علت آن بررسی گردد.

- فراموش کردن نحوه انجام کارهایی که قبلاً به دفعات زیاد آنها را انجام می دادید. مثلا اینکه نتوانید برنامه هفتگی خود را تنظیم کنید.

- مشکل بودن فراگیری مطالب جدید: اگر نتوانید مطالب جدیدی که برای شما توضیح داده می شود را درک کنید. حتی زمانی که احساس می کنید این مطالب بسیار ساده هستند.

- تکرار کردن گفته های خود: تکرار داستانها و خاطرات قدیمی خود، پرسیدن سئوالات مشابه یا تکرار مطالب در طول یک مکالمه، می تواند نشانه های افول حافظه باشد.

- سردرگمی: زمانی که کاهش حافظه به طور جدی مطرح شود، به جایی می رسد که در محله های قدیم خود، نتوانید راه را پیدا کنید و گم می شوید. یا اجسام را در مکانهای نامناسب قرار می دهید که بعدها پیدا کردن آن برای همه مشکل می گردد. مانند کیف پولتان. چرا که به خاطر نمی آورید جای اصلی آن قبلاً کجا بوده است.

اگر هر یک از این علائم را در طول روز مشاهده کردید، لازم است به پزشک معالج، مراجعه کنید. پزشکان معمولاً در این مواقع، با انجام سئوالاتی یا برگزاری آزمون های حافظه ، میزان کارایی ذهن شما را می سنجند. ممکن است توصیه هایی برای افزایش عملکرد حافظه شما داشته باشد و یا در صورت نیاز از دارو درمانی برای مقابله با افزایش بیماری و جلوگیری از بروز آلزایمر و بیماری های حادتر استفاده می کند.

گروه ترجمه مجله پزشکی مادر، نیوشا وکیلی
منبع: webmd.com